Niet iedereen weet dat de Schelde een hoofdrol speelde in de bevrijding van Nederland, maar ook een grote impact had op het gebied. In 2019 is het 75 jaar geleden dat de belboei bij Terneuzen de weg naar Antwerpen mijnenvrij verklaarde. Dat werd op 31 augustus 2019 groots gevierd.
In het najaar van 1944 vond een grote veldslag van 85 dagen lang om de vrije doorvaart door de Westerschelde plaats. De geallieerden wilden het Europese vasteland bevoorraden met troepen en materieel via de bevrijdde haven van Antwerpen, maar de Westerscheldemonding was nog in handen van nazi-Duitsland. Tijdens de veldslag liepen de Zeeuwse eilanden fikse schade op of liepen zelfs onder. Op 8 november 1944 werd de Schelde officieel bevrijd.
Gevolgen voor het landschap
Bekend is de ‘inundatie van Walcheren’; tijdens de bezetting werden dijken verwoest en kwam het land onder water te staan. Na de bevrijding was er een groot materiaal- en arbeidskrachtentekort. De droogmaking kwam pas op gang nadat heel Nederland in 1945 bevrijd was. Een unieke werkwijze werd toegepast; het toepassen van betonnen ‘caissons’ of sluitelementen.
In het najaar waren de dijken van Westkapelle, Veere en de Nollendijk weer intact, het gat bij Rammekens pas eind januari 1946. Een uitgebreid krekenstelsel, weggevaagde en met slib bedekte wegen en verwoeste woningen waren het gevolg van de maandenlange getijdenwerking in de polders. De herinrichting in Walcheren bestond uit vergrote kavels, dichtere beplanting en bosbeplanting rondom kreken en de binnenduinrand. Dat gaf een ander beeld dan voorheen.
Aandacht voor de Slag om de Schelde
Om de Slag om de Schelde meer bekendheid onder publiek en in het onderwijs te geven, zijn er tal van activiteiten rond dit jubileumjaar. Festivals, lespakketten en allerlei herdenkingen en tentoonstellingen vertellen het verhaal van de Slag, maar ook van de Tweede Wereldoorlog en het belang van vrijheid.
Zo vond in Terneuzen op 31 augustus 2019 een Vrijheidsfestival plaats vol muziek, vloot- en vliegshows, theater en meer. De vrijheidsboulevard die daar te zien was wordt nu ingezet als reizende expositie om de Slag om de Schelde te verankeren in educatieve programma’s. Het landelijke programma loopt nog tot oktober 2020 en omvat in Zeeland o.a. een grote herdenking en onthulling van een slachtoffermonument op Uncle Beach (Vlissingen). De rest van het Vlissingse programma is vormgegeven samen met de inwoners.
Meer weten?
Bekijk de gebeurtenissen van de Slag om de Schelde van dag tot dag op www.deslagomdeschelde.nl. Ook interessant: het programma van de landelijke viering 75 jaar vrijheid en dat van het themajaar Slag om de Schelde in Vlissingen.
Bron: www.VNSC.eu
Foto ©Annemiek Paulusse